Międzynarodowy konsensus w sprawie rekomendacji w terapii mowy – kliknij tutaj
Najczęstsze objawy czynnościowych zaburzeń mowy i połykania:
Niewyraźna mowa (dyzartria) może czasem występować i nie być przejawem choroby. Nieraz jednak jest to pewne odchylenie od normy, które wymaga diagnostyki. Dyzartria może brzmieć trochę tak, jakbyś był „pijany”, mimo że nic nie piłeś. Jeśli zaburzenia mowy pogarszają się wraz ze zmęczeniem, nasuwa to neurologom na myśl taką chorobę jak myasthenia gravis. Niewyraźna mowa może też występować jako objaw o podłożu czynnościowym.
Jąkanie może rozwinąć się także u osób, które nie miały problemów z mową w dzieciństwie. Jąkanie polega na niezdecydowanej mowie, często z przerwami w środku, a nie na końcu, poszczególnych słów. Na początku każdego słowa może pojawić się wahanie. Istnieje także zjawisko mowy “telegramatycznej”, w której słowa takie jak “i” są pomijane w zdaniu.
Jest to w rzeczywistości bardziej problem z myśleniem (objaw poznawczy) niż zaburzenie mowy. Może się zdarzyć się, że:
1) szukasz właściwego słowa, ale ono po prostu nie przychodzi do głowy
2) mylisz słowa i zmieniasz ich kolejność w zdaniu
3) wstawiasz w zdanie słowa, które nie mają sensu – np. “gdzie jest dworzec kolejowy” zamiast “dworzec kolejowy”
W tym przypadku mamy do czynienia z rodzajem mowy, która przypomina stan, gdy ktoś doświadcza bólu gardła (na przykład z powodu zapalenia krtani) i to oddziałuje na dźwięk głosu. W przypadku dysfonii czynnościowej nie jest to jednak spowodowane bólem gardła lub jakąkolwiek inną nieprawidłowością w tej okolicy. Zazwyczaj też dysfonia czynnościowa trwa znacznie dłużej.
Takie zaburzenie mowy zwykle wymaga badania przez lekarza zajmującego się chorobami ucha, nosa i gardła (laryngolog, otolaryngolog). Badanie takie ma na celu stwierdzenie czy objaw jest spowodowany chorobą ciała.
Dysfonia czynnościowa może pojawiać się i znikać. Czasem czynnikiem, który ją wyzwala jest zapalenie krtani, które początkowo uszkadza struny głosowe i uniemożliwia ich prawidłowe działanie, a następnie „zapominają one jak pracować prawidłowo” i mimo zniknięcia wirusa mowa pozostaje zaburzona.
Czasami ludzie całkowicie tracą mowę i wtedy mówimy i afonii czynnościowej. Może mieć ona selektywny przebieg- pojawiać się tylko w konkretnych, na przykład stresujących, sytuacjach.
Innym rzadkim problemem związanym z czynnościowymi zaburzeniami mowy jest zespół obcego akcentu. Ten objaw może być spowodowany różnymi chorobami neurologicznymi, ale może mieć również przyczynę czynnościową. Istnieją dwie zamknięte grupy na Facebooku tu i tutaj prowadzone przez pacjentów z tym problemem. Istnieje również strona o zespole obcego akcentu prowadzona przez Billa Katza na University of Texas w Dallas.
Zazwyczaj, jeśli osoba z FND ma problemy z połykaniem, to odczuwa je jako wrażenie utknięcia czegoś w górnej części gardła. Może się to zdarzyć nawet wtedy, gdy osoba nie jest w trakcie połykania czegokolwiek. Mimo, że nie istnieje żadna przeszkoda na poziomie gardła to objaw ten może aktywnie utrudniać funkcjonowanie poprzez stwarzania problemów z połykaniem. Zjawisko to określa się mianem globus pharyngis. Problemy z połykaniem są zazwyczaj najpierw badane przez laryngologa. Badanie takie ma na celu sprawdzenie, czy istnieje organiczna przyczyna trudności z połykaniem. Osoby z globusem dość często dodatkowo cierpią na refluks żołądkowy. Leczenie refluksu może zmniejszyć nasilenie zaburzeń połykania, chociaż nie jest to bezpośrednią przyczyną objawu.
Przyczyn kaszlu może być wiele. Jego obraz też może być różny, na przykład przyjmować formę głośnego szczekania lub drapania w gardle z uczuciem nadwrażliwości. W celu wykluczenia chorób dróg oddechowych i płuc osobę z problemem kaszlu powinien zbadać laryngolog i pulmonolog.
In these kinds of speech and swallowing problems all the parts of the nervous system are there, they are just not working properly at certain times.
Your doctor will make this diagnosis after listening to your symptoms and examining you. The diagnosis is based on the presence of typical symptoms and examination findings which are specifically only present in functional disorders.
Normal scans and tests help to make the diagnosis, but the diagnosis is usually made by a neurologist; or an ENT doctor in the case of functional dysphonia; or a respiratory physician in the case of cough. Speech and language professionals (sometimes called speech and language therapists or speech pathologists) have particular expertise in examining speech and swallowing and in many places are closely involved in making or confirming the diagnosis.
W przypadku czynnościowych zaburzeń mowy i połykania przyczyna problemu nie tkwi w nieprawidłowej budowie układu nerwowego. Objawy wynikają z nieprawidłowego działania ośrodkowego układu nerwowego.
Lekarz stawia diagnozę na podstawie Twojej relacji oraz własnej obserwacji objawów podczas badania przedmiotowego. Rozpoznanie stawia się na podstawie charakterystycznych objawów.
Ważnym elementem diagnozy jest wykluczenie innych chorób mogących powodować zaburzenia mowy i połykania. Prawidłowe wyniki badań obrazowych i innych informują, że przyczyna nie tkwi w uszkodzeniu ciała. Diagnozę zwykle stawia neurolog. Czasem, na przykład w przypadku dysfonii czynnościwej, rozpoznanie może przedstawić laryngolog lub, w przypadku kaszlu- pulmonolog. Specjaliści od mowy i języka (czasami zwani logopedami), jako osoby szczególnie doświadczone w badaniu mowy i połykania, w wielu ośrodkach są aktywnie zaangażowani stawianie lub potwierdzenie diagnozy.
Przecztaj więcej o terapii zaburzeń mowy i połykania na tej stronie.
Przekierujemy Cię na stronę darowizn Uniwersytetu w Edynburgu, która umożliwia bezpieczne przekazywanie darowizn na rzecz naszej inicjatywy. Darowizny przekazujemy na utrzymanie witryny i dalsze badania w dziedzinie FND.
