The website is currently under maintenance. We apologise for the inconvenience.
Pobierz aplikację FND Android Aapp IoS App
Linki do stron o FND Informacja zwrotna Przekaż darowiznę Język
  • Polski
Home / Objawy / FND Symptoms / Drżenie czynnościowe

Drżenie czynnościowe

Czym jest drżenie czynnościowe?

Drżenie czynnościowe jest najczęstszym rodzajem czynnościowych zaburzeń ruchowych.

W drżeniu czynnościowym dochodzi do niekontrolowanego drżenia części ciała, zwykle ręki lub nogi. Wynika to z nieprawidłowego działania układu nerwowego, ale nie z powodu choroby neurologicznej.

Drżenie czynnościowe jest czasem mylone z chorobą Parkinsona lub innymi przyczynami drżenia, takimi jak “drżenie samoistne”.

W przeciwieństwie do choroby Parkinsona, drżenie czynnościowe wynika z odwracalnego problemu w sposobie działania układu nerwowego.

Oznacza to, że drżenie czynnościowe może zmniejszyć swoje nasilenie, a z czasem całkowicie zniknąć, chociaż nie ma celowanego na ten objaw “magicznego leczenia”.

Jakie są objawy drżenia czynnościowego?

Drżenie to rytmiczny ruch ręki, nogi lub innej części ciała, na przykład głowy. Drżenie czynnościowe może pojawiać się i zanikać na przestrzeni czasu. Może ono stawać się gwałtowne i zmieniać swoją częstotliwość.

Drżenie czynnościowe może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie, ponieważ ruchów tych nie można kontrolować (tj. są mimowolne).

Drżenie czynnościowe często zaczyna się dość nagle, ale może również stopniowo zwiększać swoje nasilenie. Może pojawić się w wyniku jednej z następujących sytuacji:

  1. Fizyczne uszkodzenie kończyny lub ból kończyny. Drżenie czynnościowe może stanowić część złożonego regionalnego zespołu bólowego
  2. W wyniku drżenia spowodowanego problemem medycznym, takim jak:
    a. efekt uboczny leku
    b. omdlenie z napadem drgawek
    c. infekcja przebiegająca z gorączką i drżeniem (dreszczami)
  3. Po reakcji “przestrachu” lub napadzie paniki
  4. Wraz z objawem zwanym “dysocjacją” (uczuciem odrealnienia, oddalenia od otoczenia), która może przebiegać z lub bez uczucia strachu
  5. Podstawowa łagodna przyczyna drżenia, taka jak “drżenie samoistne”, nasilona została z powodu drżenia czynnościowego

Jak stawiana jest diagnoza?

Rozpoznanie drżenia czynnościowego jest zwykle stawiane przez neurologa. Może to być szczególnie trudna diagnoza, ponieważ wymaga specjalistycznej wiedzy na temat różnych rodzajów drżenia spowodowanych chorobami neurologicznymi.

Oto kilka przykładów rzeczy, których neurolog szukałby, aby zdiagnozować drżenie czynnościowe:

  1. Drżenie, które okresowo zanika lub zmienia swój rytm podczas wykonywania ruchów zdrową ręką lub nogą. Nazywa się to “testem dostosowania”
  2. Trudności z wykonywaniem rytmicznych ruchów zdrową ręką (lub nogą)
  3. Okresowe zanikanie drżenia
  4. Zmienna częstotliwość (zmienna prędkość drżenia)
  5. Drżenie, które nasila się, gdy ktoś próbuje utrzymać rękę lub nogę nieruchomo

“Drżenie wewnętrzne”

Często zdarza się, że osoby z FND i innymi zaburzeniami czynnościowymi, a także innymi schorzeniami neurologicznymi, doświadczają pewnego rodzaju drżenia, które lokalizują wewnątrz ciała, i którego inni ludzie nie są w stanie zaobserwować. Jest to nazywane “drżeniem wewnętrznym”. Czasem też drżenie ma bardzo niewielkie nasilenie, które trudno zobaczyć osobom postronnym.

Drżenie wewnętrzne może realnie przeszkadzać w codziennym życiu i wiedza, że inni zmagają się z tym samym problemem może być pomocna. Mechanizm wewnętrznego drżenia, podobnie jak w przypadku innych objawów czynnościowych, prawdopodobnie wiąże się ze przekręceniem “pokrętła głośności” i zwiększeniem wrażliwości mózgu na bodźce, takie jak ruch i wewnętrzne odczucia cielesne.

W rzeczywistości bardzo lekkie drżenie, występujące na przykład przy utrzymywaniu przed sobą wyciągniętych rąk, jest normalne i nazywane drżeniem fizjologicznym. U niektórych ewoluuje ono w drżenie wewnętrzne, w momencie w którym mózg staje się “świadomy” faktu drżenia, a zwracanie na ten fakt uwagi z czasem doprowadza do nasilenia uczucia drżenia.

Na czym polega leczenie?

Informacje na ten temat znajdują się w zakładkach tej strony dotyczących leczenia.

Czy jesteś przekonany/a o słuszności swojej diagnozy?

Ważne jest, abyś czuł/a, że otrzymałeś/aś prawidłową diagnozę. Bez tego trudno będzie zastosować w praktyce sugerowane tutaj techniki rehabilitacyjne.

Jeśli nie czujesz, że masz drżenie funkcjonalne, musisz sprawdzić, na jakiej podstawie postawiono diagnozę. Powinieneś mieć niektóre z cech klinicznych opisanych powyżej. Jeśli tak, dlaczego nie masz zaufania do diagnozy, którą otrzymałeś?

Nie musisz być zestresowany, aby mieć drżenie czynnościowe. W rzeczywistości drżenie czynnościowe jest często najbardziej zauważalne, gdy ludzie są zrelaksowani lub nie myślą o niczym szczególnym. Być może odrzuciłeś diagnozę, ponieważ lekarz zasugerował, że jest “związana ze stresem”? Jeśli tak było, być może doszło do nieporozumienia. Wiemy, że u wielu pacjentów z drżeniem czynnościowym stres jest przyczyną objawów, ale w wielu przypadkach nie musi występować, żeby objawy się pojawiły. Więc to, czy byłeś zestresowany, czy nie, nie ma znaczenia dla diagnozy.

Celowane techniki fizjoterapeutyczne

(Podziękowania dla Glenna Nielsena, fizjoterapeuty w Instytucie Neurologii w Londynie)

Wszystkie poniższe techniki muszą być praktykowane wielokrotnie, aby zauważyć efekty. Wiele z tych zadań na początku może wydawać się niemożliwych lub trudnych do wykonania. Dzieje się tak, ponieważ wykonując je próbujesz przełamać “nawyk” w swoim mózgu, co nie jest łatwe.

  1. Spróbuj wykonać świadome drżenie “na wierzchu” istniejącego czynnościowego drżenia. Być może uda Ci się to zrobić, wykonując zamaszysty ruch ramion, naśladując dyrygenta orkiestry. Następnie zmień ruchy na szersze i wolniejsze, ostatecznie doprowadzając zatrzymania ruchu. Czy twoje drżenie czynnościowe wycisza się na pewien czas, gdy to robisz? Ćwicz dalej, aby sprawdzić, czy pomoże ci to uzyskać lepszą kontrolę nad swoim objawem.
  2. Sprawdź, czy jesteś w stanie “zakłócić” rytm drżenia czynnościowego, wykonując rytmiczny ruch “zdrowej” ręki lub nogi. Poproś znajomego, aby wykonał ruch stukania, który spróbujesz naśladować. Przyjaciel powinien zacząć od stałego rytmu, ale potem przyspieszyć i zwolnić, co utrudni ci nadążanie. Jeśli rytm drżenia czynnościowego zmienia się w zależności od tego “zewnętrznego” rytmu, możesz sprawdzić, czy możliwe jest spowolnienie zewnętrznego rytmu, aż do jego całkowitego zatrzymania.
  3. Nauka kurczenia i rozluźniania mięśni. Drżenie czynnościowe często wynika z powtarzanych skurczów mięśni ręki lub nogi. Nauka techniki zwanej “progresywną relaksacją mięśni” może pomóc w odzyskaniu większej kontroli nad skurczem mięśni.
    Podczas ćwiczenia spoglądaj w lustro. Może to pomóc twojemu mózgowi zauważyć, dlaczego ćwiczenie przebiega nieprawidłowo.
  4. Jeśli twoja noga “podskakuje”, gdy siedzisz, poćwicz trzymanie stopy płasko na podłodze. Spróbuj wykonywać ćwiczenie tak długo, jak jesteś w stanie. Może wydawać się to dziwne, ale w ten sposób pomagasz swojemu mózgowi przypomnieć sobie, że jest to normalne ułożenie nóg. Siedzenie w inny sposób na krześle i inne ułożenie ciężaru ciała również może okazać się pomocne.

Inne sposoby terapii

Spójrz na strony dotyczące leczenia, aby dowiedzieć się więcej na temat konkretnych form terapii, które mogą być dla Ciebie pomocne.

Drżenie czynnościowe u niektórych pacjentów może być szczególnie związane z lękiem.

Często z drżeniem związane jest uczucie lęku. Z powodu drżenia w głowie pojawiają się pytania: Co ludzie o mnie pomyślą? Czy zacznę się trząść? Czy to będzie ośmieszające?

Wielu pacjentów z drżeniem czynnościowym nie odczuwa lęku, ale jeśli tak się dzieje, to ważne może być stawienie temu czoła i poszukiwanie leczenia ukierunkowanego na kontrolowanie nadmiernego niepokoju. 

Niektórzy pacjenci zgłaszają, że epizody drżenia sprawiają, że nagromadzone napięcie emocjonalne ustępuje. Osoby te nie chcą, aby drżenie się wydarzyło, ale zdają sobie sprawę, że kiedy tak się dzieje (jeśli ma to formę epizodów), nagromadzone negatywne uczucia zmniejszają swoje nasilenie. Jeśli dotyczy to Ciebie, ważne jest, by omówić to ze swoim lekarzem prowadzącym.

Hipnoza

Czasami pod wpływem hipnozy drżenie słabnie. Możliwe jest nauczenie się technik autohipnozy i ćwiczenie tych umiejętności w domu, w celu redukcji objawów.